FIETSTOCHT
In de Hunsruck is een ' Schinderhannes-fietstocht ' uitgezet, waarbij je langs plaatsen komt die in het leven van deze beruchte roverhoofdman uit de 18de eeuw een rol hebben gespeeld.

 

De fietstocht met een afstand van 38 km staat garant voor veel plezier en mooie uitzichten over de hoogvlaktes van de Hunsruck. De Schinderhannes-fietsroute komt onder meer langs Kastellaun met zijn beroemde burchtruïne  en natuurlijk langs Simmern waar je alles over Schinderhannes te weten kan komen.

De officiële start is in Emmelshausen en via Kastellaun bereik je het eindpunt in Simmern. Het traject loopt volledig over de voormalige Hunsruckbahn, die in 1938 in het kader van de voorbereidingen op de oorlog aangelegd is.

 

Vanuit Bollenbach is het handiger de tocht in omgekeerde richting te fietsen. Je kan dan de trein terugnemen naar Simmern.

Tussen Simmern, Kastellaun en Emmelshausen rijdt van april tot oktober ook een speciale fietsbus: de  Fahrradbus Regio-Radler Linie 250

Meer informatie: www.vrminfo.de  of telefonisch: 01805-986986

 

 

 

 

Wie was Schinderhannes

 

In de 18de eeuw moesten rijke Hunsruckers op hun tellen passen voor de beruchte roverhoofdman Johannes Bückler, bijgenaamd Schinderhannes. In de overlevering is van deze bandiet een Duitse Robin Hood gemaakt die stal van de rijken en gaf aan de armen. Maar kloppen die verhalen wel. Wie was Johannes Buckler/Schinderhannes/de Duitse Robin Hood eigenlijk?

 

Schinderhannes alias Robin Hood alias Johannes Buckler

  

Schinderhannes was een Duitse bandiet, die in zijn korte leven (25 jaar oud) medeverantwoordelijk was voor zo'n  130 misdaden. Hij was vooral verantwoordelijk voor diefstallen, afpersingen en roofovervallen. Hij opereerde bijna altijd samen met anderen, doorgaans in kleine groepjes. Zijn werkterrein was het gebied langs beide oevers van de Rijn, vooral in de Hunsrück en het gebied ten noorden daarvan in de huidige deelstaat Rijnland-Palts.

 

Het is niet precies bekend waar (Miehlen of Weidenbach) en wanneer (1779?) Johannes Bückler geboren is. Zijn bijnaam komt van zijn grootvader die Schinder (vilder) was, iemand die de huiden van overleden dieren afhaalt. Zijn zoon werd Schinderhannes, Hannes van de vilder, genoemd en zijn kleinzoon erfde die naam weer.

 

Johannes Bückler trad op zijn vijftiende jaar in dienst bij een vilder en werd al op zijn zestiende beschuldigd van het verduisteren van huiden. Het kwam niet tot een vervolging, maar vanaf dat moment leidde hij een zwervend bestaan. Hij hield zich in leven met diefstallen en roofovervallen.

 

Ontsnappingskunstenaar

 

In 1798 werd Schinderhannes voor het eerst gearresteerd in Herrstein (in de Hunsrück). Hij werd overgebracht naar Saarbrücken, waar hij wist te ontsnappen. Een jaar later werd hij nogmaals gearresteerd, nu in Simmern (ook in de Hunsruck). Hij werd opgesloten in een toren, maar weer wist hij te ontsnappen.

 

De toren heet tegenwoordig ‘Schinderhannesturm’; binnen is een permanente tentoonstelling over Schinderhannes te zien en ééns in de twee jaar wordt het Schinderhannesfestival in Simmern georganiseerd.

 

Bückler begon zich steeds meer te specialiseren in roofovervallen in plaats van veediefstallen, altijd in groepsverband en in wisselende samenstelling. Soms overviel het groepje een reizende handelaar, vaker zochten ze woningen van rijke molenaars en joodse kooplui op. De deur werd met een stormram ingebeukt en de bewoners werden gedwongen te vertellen waar ze hun geld en kostbaarheden bewaarden.

 

Voor zover bekend was Johannes Bückler vier maal betrokken bij incidenten met een dodelijk slachtoffer. In 1800 bedacht Johann Leiendecker, een kompaan van Schinderhannes, nog een andere manier om aan geld te komen. Rijke mensen kregen dreigbrieven, ondertekend met ‘Johannes durch den Wald’, waarin geld van hen werd geëist. Gaven ze het niet, dan volgde een overval.

 

Roversbal

 

De activiteiten van Schinderhannes trokken steeds meer de aandacht van de autoriteiten. Van zijn kant liet hij ook weinig na om dat te voorkomen. In de zomer van 1801 organiseerde hij bijvoorbeeld een ‘roversbal’ in het dorpje Griebelschied. Dit soort daden verstevigden zijn reputatie als groot roverhoofdman.

 

Zijn reputatie beschermde hem niet tegen een nieuwe arrestatie. Integendeel. Ondanks het feit dat hij zich voor een ander had voorgedaan, werd hij al snel herkend als de beruchte Schinderhannes en in 1802, samen met zijn vrouw Julchen en een paar medeplichtigen, uitgeleverd aan Frankrijk waar een prijs op zijn hoofd stond. Daar werd hij gevangengezet in Mainz, dat toen in Franse handen was.

 

De guillotine

 

Hij werd meer dan vijftig maal verhoord en beantwoordde 565 vragen. Waarschijnlijk hoopte hij zo zijn huid te redden en in elk geval Julchen (die soms in mannenkleren deelnam aan de roofovervallen) en zijn vader, die af en toe ook met hem had samengewerkt, uit de wind te houden.

 

Zijn coöperatieve houding heeft hem niet mogen helpen. En ook niet dat hij in gevangenschap vader was geworden van een zoon, Franz Wilhelm.

 

Op 24 oktober 1803 begon het proces tegen Johannes Bückler en 67 anderen. Twintig van hen werden vrijgesproken; twintig anderen, onder wie Johannes Bückler, werden ter dood veroordeeld. Van de rest kregen de meesten langdurige gevangenisstraffen.

 

Skelet Schinderhannes in Praag

  

Onder overweldigende belangstelling van het publiek stierven op 21 november 1803 de terdoodveroordeelden onder de guillotine. Binnen een halfuur waren ze alle twintig terecht gesteld. Wetenschappers van de plaatselijke universiteit voerden experimenten uit op de ontzielde lichamen om te zien of die nog reageerden op prikkels.

 

De Ruprecht-Karls-universiteit van Heidelberg bewaart nog altijd een skelet dat van Schinderhannes zou zijn.

 

Mythe en werkelijkheid

 

Was Schinderhannes nou wel of niet de Duitse Robin Hood. Hij stal van de rijken. Dat klopt. Maar uit de gevangenis-verhoren blijkt dat hij niets van de buit aan de armen gaf. Opvallend is verder dat Schinderhannes en zijn kompanen zich eerst flink ‘indronken’ voordat ze een overval pleegden en totaal geen compassie toonden met hun slachtoffers die ze vaak zwaar mishandelden.

  

Het beeld aan gruzelementen....

 

Van het beeld van de grote roverhoofdman blijft weinig over. Meestal opereerde hij in een klein groepje van drie tot zeven bandieten, dat elkaar toevallig was tegengekomen. De samenstelling van de groepjes wisselde voortdurend. Ze gingen ook niet te werk volgens een zorgvuldig opgesteld plan. Vaak kenden ze elkaar wel van eerdere rooftochten, maar uit de verhoren blijkt dat Schinderhannes lang niet altijd kon zeggen wie hem precies bij welke misdaad had geassisteerd. De groep rond Bückler lijkt in niets op een goed georganiseerde bende onder strakke leiding.

 

Volksheld

 

Ondanks deze feiten is Schinderhannes in Duitsland een populaire volksheld. Zo dragen veel gebouwen zijn naam. Er zijn ‘Schinderhannesturme’ in Simmern, Herrstein en Wuppertal (waar hij overigens nooit geweest is). Ook vele hotels, pensions, cafés en restaurants heten ‘Schinderhannes’.

  

Vanuit het plaatsje Emmelshausen in de Rhein-Hunsrück-Kreis wordt jaarlijks op de vierde zondag in mei de Schinderhannes Mountainbike Marathon gehouden.

 

Al tijdens zijn leven werden liederen over Schinderhannes gemaakt en kort na zijn dood kwam er een stroom boeken over hem op gang, die eigenlijk nooit is opgedroogd.

 

De literaire en muzikale werken waarin Schinderhannes figureert, haken doorgaans in op de legende: Schinderhannes als een groot roverhoofdman en een soort Robin Hood.

 

Enkele bekende werken over Schinderhannes

 

Het toneelstuk Schinderhannes van Carl Zuckmayer.

 

De roman Schinderhannes van de Duitse schrijver Gerd Fuchs.

 

De roman Unter dem Freiheitsbaum van Clara Viebig, die over het leven van Julchen Bläsius gaat.

 

Het gedicht Schinderhannes van de Franse dichter Guillaume Apollinaire.

 

De opera buffa Schinderhannes van Johannes Jung op een libretto van Emile Seipgens, in het Roermondse dialect.

 

De musical Julchen, geschreven door Michael Becker en geregisseerd door Daniel Witzke, voor het eerst opgevoerd tijdens de Schinderhannesfestspiel in 2010.

 

De film van Kurt Bernhardt, gaseerd op het toneelstuk van Zuckmayer (1928) en een televisiefilm naar hetzelfde tonnelstuk van Peter Beauvais (1957).

 

Karl Matthias Ernst (1758 -1830) maakte gouaches van Schinderhannes en enkele van diens medeplichtigen op basis van schetsen die hij tijdens het proces had gemaakt.

Ze zijn te bezichtigen in het Hunsrück-Museum in Simmern.

In Simmern in de Hunsruck vindt ook het Schinderhannesfestival plaats.